ABD ekonomisinin derin bir resesyondan kaçınması için ileriye dönük makul yollar bulunuyor.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
ABD ekonomisinde resesyon beklentisi geçen yıldan bu yana devam ediyor. Fed’in faiz artırımlarına devam edeceği duyurusu ise bu beklentileri körüklüyor.
Yine de ABD ekonomisinin derin bir resesyondan kaçınması için önünde makul seçenekler bulunuyor.
Felaket senaryosundan kaçınmak mümkün
Business Insider’dan Phil Rosen’ın haberine göre, bir yılı aşkın bir süredir ekonomistler, resesyonun hemen köşede olduğu konusunda uyarıda bulunuyor. Enflasyon düştü ancak yüksek seyretmeye devam ediyor; iş gücü piyasası hala sıkı görünüyor ve Fed muhtemelen daha fazla faiz oranı artışı için hazırlanıyor. Ancak ABD ekonomisinde tam anlamıyla bir gerileme gerçekleşmiş değil. Geçen yıl, art arda iki çeyrek negatif GSYİH görülmüş olsa da, ki bu resesyonun teknik tanımına karşılık geliyor, resmi anlamda bir resesyon ilanının yapılmamış olması bugün daha anlamlı gözüküyor.
Gelecek projeksiyonunda ise rakamlar pek iyi görünmüyor. Yine de ABD’nin felaket senaryosundan kaçınması için ileriye dönük makul bir yol bulunuyor.
İş gücü piyasasının önemi
Son açıklanan iş gücü piyasası verileri, Fed’e ekonomi üzerindeki vidaları sıkması için daha fazla neden veriyor gibi göründü. İşsizlik oranı Haziran’da yüzde 3,7’den yüzde 3,6’ya düştü ve ekonomiye ayda 209.000 yeni iş eklendi.
LifeGoal Investments’ın kurucu ortağı Taylor Sohns’a göre ABD’nin çok övülen yumuşak inişi güvence altına alması için bu sayının çok daha fazla düşmesi gerekiyor. Cuma günkü ekonomik verilerin yayınlanmasından sonra konuşan Sohns, “Ne kadar çok insan istihdam edilirse o kadar çok insan maaş alıyor ve bu da daha fazla insanın harcamalarla enflasyonu sürekli olarak yüksek tuttacağı anlamına geliyor. Fed faiz oranlarını ne kadar yükseltirse, bir çalışan o kadar uygun fiyatlı hale geliyor. Bu nedenlerle, iş gücü piyasasına aylık bazda daha az iş eklenmesi gerekiyor” diyor.
Vanguard’da kıdemli bir ekonomist olan Andrew Patterson da, benzer şekilde, iş gücü piyasasının Fed’in dengeleme hareketindeki en önemli değişkeni ifade ettiğini söylüyor. Haziran ayı tarım dışı bordro rakamları tahminlerin altında kalırken, ücret artışı beklenenden daha yüksek gerçekleşti ve bu da Fed’e para politikasını sıkı tutması için ihtiyaç duyduğu cephaneyi verdi.
Patterson, resesyondan kaçınmak için işe alma ve ücret artışının şu anda herkesin beklediğinden çok daha hızlı soğuması gerektiğini ve bunun da enflasyonun beklenenden daha hızlı soğumasına kapı açacağını belirtiyor. Patterson, “Bu şekilde, Fed ekonomi üzerinde çok fazla baskı uygulamak zorunda kalmayacak” diyor. Vanguard, resesyon olasılığını yüzde 90 seviyesinde görüyor.
Daha az harcama, ancak büyüme pahasına değil
Geçen yılki ekonomik gerilemeyi savuşturmaya yardımcı olan, son derece esnek ABD tüketicisi oldu. Ancak pandemi tasarrufları azalırken ve öğrenci kredisi ödemeleri yeniden başlamak üzereyken Amerikalılar yakında kemerleri sıkacak ve bu da bir resesyon olasılığını artıracak.
Sohns, ekonomik büyüme büyük bir darbe almadan enflasyonun Fed’in hedef aralığına düşmesi için harcamaların yeterince gevşemesinin bir şans olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Ama Amerikalılar harcıyor. Parayı aldığımızda para harcıyoruz.”
Sohns, nihayetinde, ABD Merkez Bankasının resesyon olmadan yüzde 2’lik enflasyon hedefine ulaşabilmesi için yaklaşık yüzde 25-30’luk bir olasılık görüyor. Sohns, “Fed bunu başarabilirse, inanılmaz derecede etkileyici bir iş başarmış olacak. Enflasyonu hiçbir zaman resesyon olmadan yüzde 5’in üzerine indiremedik. Bu yüzden bu Fed tarafından çok iyi kotarılmış bir iş olur” şeklinde konuşuyor.
Piyasa ekonomi değildir
Peki tüm bunlar olurken piyasalar ne yapıyor? Resesyon gözlemcilerinin çoğu, durgunluk başlarsa borsada sert bir satış çağrısında bulunurken, akla popüler bir nakarat geliyor: “Piyasa ekonomi değildir.”
Harcamalardaki yavaşlama tüketici hisse senetleri için zorluk anlamına gelse de, piyasaların felç edici bir gerileme gibi görünen bir süreçten geçmesi uzun zaman önce değildi. Ekonomik koşullardan tarihi bir kopukluk yaşayan hisse senetleri, koronavirüs pandemisinin zirve yaptığı 2021 yılında epey coşku dolu bir yıl geçirdi.
Piyasaların bir sonraki resesyonda da başarılı olacağına dair bir garanti olmamakla birlikte, bazıları bir gerilemenin hala çok uzak olduğu ve gerçekleşse bile bunun yatırımcılar için bir felaket anlamına gelmeyebileceği konusunda iyimser.
Commonwealth Financial Network’ün CIO’su Brad McMillan, paylaştığı bir notta, “Fed muhtemelen yavaşlatıcı bir etkiye sahip olacak şekilde sıkılaştırmaya devam edecek. Bu ters rüzgara rağmen, haberler hala iyi ve herhangi bir resesyon muhtemelen biraz zaman alacağa benziyor. Bu da piyasaları sağlıklı tutacaktır” diyor ve ekliyor: “Kısacası, Haziran iyi bir aydı, ancak Temmuz daha zorlu olabilir. Öyle olsa bile, genel olarak koşullar olumlu olmaya devam ediyor.”
