Kovid-19 salgını ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkileriyle dünya genelinde yaşanan tarım krizi en çok tartışılan konular arasına girdi. 11 ay üretim yapılabilen jeotermal ısıtmalı seracılık, son yıllarda yaygınlaşmaya başladı ve ülkemizin bu açıdan son derece avantajlı bir konumda olduğu ortaya çıktı.
Türkiye, jeotermal enerji kaynakları potansiyeli bakımından dünyada yedinci, Avrupa’da ise birinci sırada yer alıyor.Bu avantajları ne kadar kullanabildiğimize bakarsak: Jeotermal enerjiyle ısıtılan sera varlığı yaklaşık 5 bin dekar bununla birlikte ülkemizde 30 bin dekarlık seranın bu kaynakla ısıtılabilme potansiyeli bulunduğu belirlendi
Peki Jeotermal tarım nedir: Jeotermal enerjin tarımsal alanlarda kullanarak bitkinin ihtiyaç duyduğu sıcaklığın sağlanmasıdır.
Ülkemizdeki sera alanlarının yüzde 92’sinde sebze, yüzde 7’sinde meyve ve yüzde 1’inde süs bitkileri yetiştiriliyor. Seralarda sebze üretimi, sera yapısına, iklim ve diğer çevre faktörlerine bağlı olarak 3 değişik dönemde yapılıyor. Jeotermal seralarda yılın 11 ayı üretim gerçekleştirilebiliyor.
Isıtma giderleri toplam maliyetin yüzde 80’ine kadar çıktığını düşünürsek kömür ile karşılaştırıldığında yüzde 80 bir avantaj sagladığı ortaya çıkıyor.Jeotermal seralar, doğal gaza göre daha ucuz maliyetle ısıtma sağlıyor. Bunun için de en uygun kaynak jeotermal enerji. Bu kaynağın olduğu yerlerde jeotermal kuyusu açarak suyu ısı olarak serada kullanmak ekonomik avantaj saglıyor. Jeotermal suyun içindeki karbondioksidi ayırıp sera atmosferine verince gübreleme yapılmış oluyor ve sera gübrelemesiyle verim yüzde 30-40 artıyor. Bitki büyütücü ilaçları da kullanmaya gerek kalmıyor.Tarla domatesinden önce sera domatesini sofralarımızda görebiliyoruz.
Tarım ve Orman Bakanlığının sera yatırımlarına yönelik desteği, jeotermal seraları da kapsıyor.Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programının da yüzde 50 hibe desteği bulunuyor.
Jeotermal enerjiyle ısıtılan seralar: Ege, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak görülüyor, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Aydın, Denizli, Balıkesir, Eskişehir, İzmir, Kırşehir, Kütahya, Konya, Manisa, Nevşehir, Sakarya, Şanlıurfa, Uşak, Van ve Yozgat jeotermal enerji ile ısıtılan seralarda topraksız üretim yapılıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığının açıklamalarına göre ; Tarıma dayalı OSB lerde Jeotermal seracılığa yöneldi. Bu projelerden birtanesi İzmir’in Dikili ilçesinde faaliyete geçirilecek jeotermal ısıtmalı seradır.
Toplam 3 milyon 29 bin metrekarelik alanda faaliyet gösterecek tesis, Avrupa ve Türkiye’nin en büyük jeotermal ısıtmalı TDİOSB’si olacak.
Tamamlandığında toplam yatırım tutarı 5 milyar liraya ulaşacak proje, tamamen faaliyete geçtiğinde ülke ekonomisine yıllık 1,6 milyar lira katkı sağlayacak.Söz konusu alandan yılda 80 bin ton ürün elde edilecek. Bölgede yüzde 90’ı kadın olmak üzere 3 bin 500 kişinin istihdam edilmesi planlanıyor.
Proje, İzmir Valiliği, İzmir Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Ticaret Borsası, Ege İhracatçı Birlikleri, Dikili Belediyesi ve Bergama Ticaret Odası iş birliğiyle hayata geçirilecek.
Tüm dünyada tarım sektörü öne çıkarken ülkemizin ve Kuruluşlarımızın bu kaynakları en iyi şekilde degerlendireceğini düşünüyoruz. Haftaya bu sektörde olan şirketleri inceleyeceğim.
Çetin UZUN