Forward işlemler, yatırımcıların sıkça karşılaştığı terimler arasında yer alır. Bu işlem; malın ileri bir tarihte teslim edilmek üzere vadesinin, miktarının ve fiyatının bugünden belirlenerek sözleşmeye bağlanmasıdır. Forward işlemler; döviz, altın veya bir mal üzerinden yapılabilir.
Forward işlemi ne demek sorusuna geçmeden önce bu yöntemin kur dalgalanmalarının sık yaşandığı dönemlerde tercih edildiğini belirtmek gerekir. Forward, varlıkların kur dalgalanmalarına karşı korunduğu bir yatırım biçimidir. Kurun yükseleceğinin düşünüldüğü durumlarda elde bulunan dövizi korumak ve risk oranını minimuma indirmek için forward yapılır. Koşulların sözleşmeyle belirlendiği bu yatırımda alıcı ve satıcı olmak üzere iki taraf bulunur. Her iki taraf da sözleşmeyle birlikte malın miktarını ve fiyatını bir daha değiştirmemek üzere kabul eder.
Forward işlemler sayesinde ileride artacak olan ürün fiyatlarından etkilenmenin önüne geçilir. Bu işlem, gelecekte ihtiyaç duyulacak bir malın sözleşmesini önceden daha düşük döviz miktarıyla imzalamanızı sağlar. Sözleşme sırasında herhangi bir ödeme gerçekleşmese de tüm kur dalgalanmalarına rağmen belirlenen tarihte aynı miktar ve fiyat geçerli olur. Forward, yükselen piyasalarda daha önceden satın alınan malın ne kadar değer kazandığı ile ilgilidir. Forward işlemler sayesinde anapara kura bağlı olarak değerlenirken çapraz kurlar üzerinden ileri tarih için kârlı alım-satımlar da yapılabilir. Sözleşme yapılırken geçerli olan kur miktarına göre gelecekte kâr yapma avantajı kadar zarar etme riski de bulunur.
Forward işlemleri nedir sorusunu daha iyi açıklayabilmek için örnek vermek iyi olabilir. Anlık piyasada USD-TRY kuru 3.60 TL iken 1000 USD almak için 3600 TL vermek gerekir. İleri bir tarihte gerçekleşecek olan kur dalgalanmaları öngörülebiliyorsa bu işlem forward ile 3 ay vadeli yapılabilir. 3 ay vadeli forward işlemindeki kur 3.80 TL ise yatırımcı 1000 USD’yi 3800 TL’ye alabilir. Bu fiyat, 3 ay sonra 1000 USD’ye ne kadar Türk Lirasına alınabileceğini ifade eder.
3 ay vadeli gerçekleştirilen forward işlemi sayesinde bu sürenin sonunda USD ne kadar artarsa artsın sözleşmede geçerli miktar ve fiyat değişmez. 3 ay sonra kur 4.30 TL’ye çıksa bile yatırımcı 4300 TL yerine sözleşmede geçerli olan 3800 TL’yi ödeyerek 1000 USD alır. Forward sayesinde 3 ayda kurun gördüğü yükselişle yatırımcı 500 TL kâr elde etmiş olur. Ancak bu süre içinde kurun düşmesi de mümkündür. 3.80 TL ile yapılan sözleşmenin zamanı geldiğinde kur 3.00 TL’ye düşmüş olabilir. Bu durumda aynı miktardaki USD, 3000 TL’den değil yine 3800 TL’den alınır.
Forward İşlemleri Nasıl Yapılır?
Yarının kurunu öngörerek yapılan forward işlemleri, bankalar ve müşteriler arasında gerçekleşir. Forward işlemi nasıl yapılır konusunu anlamak için öncelikli olarak prensipleri kavramak gerekir. Forward işlemleri, banka ve müşteri arasında belli maddelerin taahhüt edildiği sözleşmelerle yapılır. Sözleşmeye göre müşteri, belirlenen vade tarihinde yine yazılı olarak beyan edilen değerle ürün almayı taahhüt eder. Sözleşmeyle vade ve ürün belirlendikten sonra alım-satım değeri beyan edilir. Müşteri sözleşmeyle belirlenen alım değerini ödemeyi, banka ise vade tarihinde satış yapmayı taahhüt eder. Yani sözleşmenin her iki tarafı da aynı vadeyi, miktarı ve değeri kabul eder.