Bunlarıda Okuyabilirsiniz
ABD Başkanı Donald Trump’ın petrol fiyatlarını düşürme vaadinin gerçekleşmesi tahmin edilenden daha da zor olabilir.
ABD’de uzmanlar, Trump’ın petrol fiyatlarını düşürmekte zorluk çekeceğini düşünüyor. Peki bu hangi nedenlere dayanıyor?
Başkan Donald Trump, ikinci döneminde petrol fiyatlarını düşürme ve fosil yakıtları destekleme sözü verdi ancak ham petrol fiyatlarını daha da aşağı çekmek için Trump’ın çok az hareket alanı olduğu tahmin ediliyor.
Engel ne?
Insider’dan Jennifer Sor’un haberine göre, bunun nedeni, Amerika’nın en büyük petrol üreticilerinin, Trump’ın istediği kadar üretimi ölçeklendirmeye istekli olmayabileceği. Bunun ise Trump’ın petrol sondaj patlaması başlatma planına meydan okuyabileceği düşüncesi hakim.
Trump’ın fosil yakıt destekleme fen sondaj faaliyetlerini artırma gündeminin önünde duran asıl engel ise, son yıllarda patlama yaşayan ve ham petrol üretimini tarihi seviyelere taşıyan ABD petrol endüstrisinin kendisi.
ABD Enerji Bilgi İdaresi’ne (The US Energy Information Administration) göre, ABD 2024’te günde ortalama 13,4 milyon varil petrol üretti ve bu üst üste üçüncü yıl yeni bir rekor anlamına geldi. Bu arada petrol fiyatları, uluslararası kıstas olan Brent ham petrolün geçen yıl yüzde 4 oranında düşmesiyle hafif düşüşler yaşadı.
Bu durum ABD’yi bir enerji devi haline getirirken enerji devlerinin düşen petrol fiyatlarının baskısını hissettikleri için piyasaya daha fazla petrol pompalamaktan çekinmelerine neden oldu. ABD’nin en büyük iki petrol firması olan ExxonMobil ve Chevron’un her ikisi de Cuma günü kazançlarını bildirdi ve CEO’lar gelecek yıl sektörün görünümü konusunda temkinli bir imaj çizdi.
ExxonMobil CEO’su Darren Woods, “Ham petrol fiyatları düştükçe, sektör gelirlerinin ve kârlarının düşmesini bekliyoruz” dedi.
Chevron, 2024’te ABD ve dünya çapında üretimini yeni rekorlara taşımasına rağmen kazanç beklentilerini bir miktar kaçırdı. Şirketin 17,7 milyar dolarlık yıllık kârı, 2023’e göre yüzde 17’lik bir düşüşe işaret ediyor. CEO Mike Wirth, şirketin gelecek yıl hala sermaye disiplinine odaklanacağını belirtiyor ve “Sermaye yoğun bir sektörde, sermaye disiplini her zaman önemlidir” diyor.
Yatırım beklenmiyor, sondaj planı zorda
Petrol üreticileri genel olarak yakın gelecekte yatırımlarını artırmayı düşünmediklerini belirtiyor. Dallas Fed tarafından yapılan bir ankete göre, petrol ve gaz yöneticilerinin yüzde 43‘ü 2025’te sermaye harcamalarını azaltmayı veya aynı seviyede tutmayı planladıklarını söylüyor.
Bu arada, ankete göre, yöneticilerin yüzde 71‘i petrol üretiminin dördüncü çeyrekte bir önceki çeyreğe kıyasla aynı kaldığını veya azaldığını belirtiyor. Bu hissiyatın ise, Trump’ın sondajı büyük ölçüde genişletme planını zorlaştırması bekleniyor. Başkan, seçim kampanyası sırasında enerji fiyatlarını yarıya indirme sözü verdi ve göreve geldiği ilk gün ‘ulusal enerji acil durumu’ ilan eden bir kararname imzaladı.
JPMorgan Asset Management, paylaştığı notta, “Enerji acil durumu’ iddialarına rağmen, ABD rekor miktarda enerji üretiyor. Enerji şirketlerinin arzı önemli ölçüde artırmak istemesi, bunun da petrol ve gaz fiyatlarında düşüşe ve karlılığa etki etmesine neden olması pek olası değil” diyor.
Trump’ın sözleri ABD petrol ve gaz yöneticilerini cesaretlendirse de, enerji uzmanları küresel petrol piyasasının karşı karşıya olduğu zaten hassas arz ve talep durumunu göz ardı ediyor.
Rystad Energy’de kıdemli bir kaya gazı araştırma analisti olan Matthew Bernstein, “Yöneticiler destekleyici söylemlerden cesaret alabilirken özellikle petrol arzının potansiyel olarak fazla olması ve kuyu üretkenliğinin durgunlaşması nedeniyle daha fazla sondaj için bütçeleri artırma olasılıkları her zamankinden daha düşük. Şimdilik, ‘Kaya Gazı 4.0’ yatırımcı önceliklerinin ABD üretici kurullarında ‘Trump 2.0’ politika değerlendirmelerinden daha ağır basması bekleniyor” şeklinde konuşuyor.
Yüksek faiz oranlarının etkisi
Energy Outlook Advisors’ın yönetici ortağı Anas Alhajji de ekonomideki yüksek faiz oranlarının petrol üreticilerinin 2025’te üretimlerini artırmama kararını etkileyeceğini düşünüyor. Trump ilk göreve geldiğinde borçlanma maliyetleri düşüktü ancak bugün geçerli faiz oranı 2017’nin başındakinden 300 baz puandan daha da yüksek seyrediyor.
Alhajji, ABD’nin kaya gazı sahalarının çoğunda düşüş oranının da, petrol üretimindeki düşüş oranı gibi arttığını söylüyor. Alhajji, “Her yıl milyonlarca varili değiştirmeleri gerekiyor. Bu nedenle yatırımın çoğu sahadaki düşüşlere gidecek ve bu nedenle üretimi artıramazlar” diyor ve Trump’ın ABD’de kaya gazı üretimini önemli ölçüde artırmasının ‘hiçbir yolu’ olmadığına inandığını ekliyor.
Analistler genellikle petrol fiyatlarının gelecek yıl sabit kalmasını bekliyor. Goldman Sachs, yaptığı açıklamada, Brent ham petrol fiyatlarının 2025 yılında varil başına ortalama 78 dolar seviyesinde olmasını beklediğini, bunun da mevcut seviyelere göre yaklaşık yüzde 1’lik bir artış potansiyeli anlamına geldiğini belirtiyor.
