Politika faizi, merkez bankalarının istediği likiditeyi sağlamak amacıyla belirlediği orandır. Bir hafta vadeli repo ihale faizi olarak da bilinir.
Bu oran üzerinden bankalara kredi verir. Çünkü merkez bankası doğrudan konut, taşıt ve tüketici kredilerinin faiz oranlarını belirleyemez. Ancak bunları dolaylı bir şekilde etkileyebilir.
Bunlarıda Okuyabilirsiniz
Merkez bankası politika faizinde değişiklik yaparak, bankaların para yaratma sürecini yani kredi maliyetlerini etkiler. Bu şekilde insanlar borç almaya istekli veya isteksiz olurlar. Sonucunda da para arzı kontrol edilmiş olunur.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ülkemizde politika faizini belirleyen tek kurumdur. Politika faizine ilişkin kararlar, Para Politikası Kurulu (PPK) tarafından alınır.
Faiz kararı alınırken, orta vadeli bir bakış açısıyla, gelecek dönem enflasyon, arz-talep dengesi, maliye politikasına ilişkin göstergeler, istihdam, döviz kurları ve bunları etkileyebilecek gelişmeler, dış şoklar gibi birçok konuya odaklanılır.
Politika faizi merkez bankasının elindeki en güçlü silahtır. Elbette tek araç değildir, ancak piyasaları etkileyen en önemli gündem maddesi olduğu için herkesçe takip edilir.
Politika Faizi Ne İşe Yarar?
- Kredi maliyetlerini artırabilir veya azaltabilir.
- Ekonomik büyümeyi yavaşlatabilir veya durdurabilir.
- Döviz kuru üzerinde etki yaratır.
- Para arzını azaltabilir, bu da enflasyonu azaltmaya yardımcı olur.
- Tasarrufları veya yatırımları teşvik edebilir, bu da doğrudan ekonomik büyüme üzerinde etki yaratır. Politika Faizi Artarsa Ne Olur?
Politika faizinin artması, bankanın daha yüksek bir faizle borçlanması anlamına gelir. Bu şekilde borçlanma isteğinin azaltılması amaçlanır. Bir başka deyişle talebin arzı geçmeye başladığı dönemlerde faizlerde artışa gidilebilir. Politika faizinin artırılması, daraltıcı ya da sıkı para politikası olarak da anılır.
Politika faizi yükselirse ne olur sorusunun yanıtı en basit haliyle kredi maliyetlerinde yükseliştir. Daha yüksek faiz oranları, kredileri hem işletmeler hem de tüketiciler için daha pahalı hale getirir ve sonunda herkes faiz ödemeleri için daha fazla harcama yapar.
Amaç genellikle para arzını kısmak ve yüksek enflasyonu düşürmektir.
Politika Faizi Düşerse Ne Olur?
Politika faizinin indirilmesi, genişletici para politikası olarak anılır.
Faizlerin indirilmesiyle kredi faizleri düşer, vatandaş daha rahat borçlanır, daha fazla harcama yapar, yatırımlar ve istihdam artar. Dolayısıyla ekonomi büyür. Ancak bunun sonucunda talep enflasyonu da artmaya başlar.
